8 . JOAQUIN COSTAREN OLIGARKIA ETA KAZIKISMOA
1901 Joaquin costa idatzi zuen.” oligarkia y caciquismo como la forma actual de gobierno de españa: urgencia y modo de salvarla” lan politikoa da. forma historikoa, edukia politikoa. lehenengo mailako testua. NItziz, testu subjektiboa da Jauntxokeria kritikatzen duelako. espainiako herritar guztientzat dago eginda agintearen ustelekria salatzeko. canovasek egin zuena kritikatzen du eta berare ustez, bere erruz hasi zen jauntxokeria eta hauteskundeen
...XIX.bigarren erdialdeko arkitektura: xix mendean, arkitekturan exotismoa eta gauza arrotzak modan jarri ziren.Joera artitstiko ezberdinak sortu eta nahastu ziren:eklektizismoa eta joera historizistan oinarritzen zen.material berriak:Erronka berriak agertu ziren azkar eta merke eraikitzeagatik eta obra publikoen beharragatik,trenbidea. Erantzuna izan zen material berriak erabiltzea,beira eta burdina hasieran eta geroago zementua.Burdinari esker eraikinaren egitura obetu eratu ahal zen,oinplanu libreagoa,...
Goyaren ibilbidea: Goya 1746-1828,nahiz eta neoklasizismo garaikoa izan,artearen modernitatea ertzetara eraman zuen.Zaragozan jaio eta ikasi zuen. Tapizeko kartoiekin hasi zen lanean,hauek mihise gaineko olioak dira gero tapizera pasatzen direnak,gaiak eguneroak ziren. Neoklasizista:1780 San Fernando arte ederretako akademian sartu zen kristo gurutzatua obrarekin. Erretratugile:Goya etapa honetan erretratu asko margoztu zituen,gortetako pintorea izan zen, ospetsuena CarlosIV.ren familia(1800). erromantizismoaren
...Eskultura gotikoa_:Frantzian jatorria XII. Hasieran arkitektura menpe zegoen.Fatxadak apaintzeko estatua asko(erreala).Haarizkoak eta polikromatuak. HUmanizatuak:Lineak estilizatu eta borobildu. mugimendua adierazi. Naturalismoa adierazi(keinuak).Gorputzei eta jantziei bolumena ematen ziteten.
Debozio irudiak eta holobiak ugaritu. Zura harria eta alabastroa. Polikromatuak zein urrestatuak. Errealismoa,indibidualizazioa,apaingarri asko. Italian estilo propioa garatu: Exentuak. Marmolezko pulpitoak...
8Gaia,Errepublika eta gerra zibila euskal herian.
1930an donostiako sinatzaileak bildu ziren.EAJ neutrala izan zen eskuindarren eta ezkertiaren aurrean. Jose Antonio Aguirek euskal errepublika aldarrikatu zuen.Errepublikak beraz,autonomia lortzeko esperantzak piztu zituen nazionalistengan.Autonomia estatu proiektuak:Eusko ikaskuntzak,1918an sortutako erakunde zientifiko kulturala da, euskal kultura sustatzeko.Hauek ziren proiektuaren ezaugarriak: -EH estatu autonomoa zen Espainoako estatu federalean....
Alde zaharra: Industrializazioa hasi arte urbanizatutako hiriaren zatia. Gaur egun azalera txikia, baina balio handia dauka kultura ondarea delako. Zabalgunea: Burgesiaren nahiei erantzuteko hirietako espazio berria. Ordena igienea eta onura ekonomikoa islatzen du. CBS: Merkatal kontzentrazioa,jolas establezimenduak eta finantza jarduera nabarien den hiri erdiko barrutia. Metropoli aldea: Hiru nagusi baten, bere eraginpean hazten diren inguruko beste batzuek osatzen duten multzoa da. Hiri ierarkikoa:
...5:GAAI: Sarrera: XIX.mendean Espainia Europarekin konparatuta, herrialde atzeratua zen, hauek ziren kausak: 1-Energia baliabide urriak eta kalitate eskasekoak. 2-Barne merkatua falta zen industria produktuak saltzeko. 3-Ahultasun demografikoa zegoen eta erosteko ahalmen txikia zegoen. 4-Kapitala eta teknologia falta. E.H Industrializazioa: E.H 1840ko hamarkadan lehen industriak agertu ziren bizkaia eta guipuzkoan,produkzioa espainiar merkatura bideratu zen.Katalunia eta E.H izan ziren gehien industrializatu...
Arkitektura:(Tipologia arkitektonikoak):Pribatuak: Etxeak: -Domus,familia bakarrekoak. -Insulae(familia asko,pisuak). -Villa eta jauregiak(emperadoreen luxuxko etxeak): Publikoak: Erlijiosoak: -Tenplua: -Jainkosak gurtzeko.-Podium baten gainean eraikita. -Normalean pronaos eta naos daukate. -Normalean zutabez inguratuta. Oinplanua laukizuzena edo zirkularra. Zibilak: Termak:Bainu-etxe publikoak, ur beroak hotzak eta epelak. Antzokia:Egitura erdizirkularra.Maldak ez zituzten erabiltzen. Anfiteatroa:
...3.GAIA:EUSKAL FORUAK:KONTZEPTUA: Foruak euskal lurraldeetako biztanleen bizitza politikoa eta soziala arautzen zituen ahozko eta ohiturazko lege bildumak ziren. Ezaugarriak:1-Euskal herriko lurraldeen eta koroaren arteko harremanak arautzen zituen.Erregearen ordezkariak,koregidorea,erregeordea parte hartzen zuen foru erakunde guztietan.Erregeak foru eskubideak baietsi eta zin egin behar zituen.Gatazketan foru pasea zen foru komunitatearen tresna:erregearen agindu guztiek foru botereen onarpena izan...