4. XX. MARXEN HUMANISMOA: ALIENAZIO MOTAK.
Marxen ardura teoriko eta iraultzailearen ideia zentrala humanismo erradikala dela esan daiteke. Gizaki gehienak, hau da, proletarioak, esplotatuta eta umiliatuta bizi dira, gutxiengo kapitalistak eta burgesiak zanpatuak, langileei beren askatasuna garatzen uzten ez dietelarik. Hori dela eta, baldintza materialak ezartzeko premia ikusten du proletarioei kendutako duintasuna itzul dakien.
Horren ardura izanik, Marxek, gizarteari buruz egiten duen analisian,...
Parisko komuna: Proletarioen lehen diktadura, Parisko proletarioak 1871ko martxoaren 18tik maiatzaren 28ra arte, Versaillesko armadak hur zapaldu arte.
Produkzioa: Jarduera da, zeinaren bidez gizakiek iraun ahal izateko ondasun materialak sortzen baitituzte.Produkzio-harremanak: Produkzio-bitartekoen jabeen eta langileen artean gertatzen diren harremanak dira. Erlazio hauek: 1) Gatazkatsuak dira, zanpatzailea-zanpatua. Esplotaziozkoak dira zeren langileak bere lan-indarra produkzio-ondasunen jabeak
...Komunismoa: Ondasunen komuntasunean oinarritzen den antolakuntza sozio-politikoari eta beronen aldeko teoriari ematen zaion izen. Jabetza pribatua eta klaseen arteko desberdintasuna baztertzen ditu komunismoak. Platonengandik hasita egin izan dira gizarte komunistara heltzeko ahaleginak. Karl Marxen proposamenari doakio bereziki hemen esaten duguna. Marxen ustez, Historiaren mugimenduak klase sozialen desagerpenerantz eta komunismoaren ezarpenerantz zuzendurik dihardu.
Krakoviako matxinada: 1846an
...Ideologiak: Oro har, gizarte batek barneko errealitatea adierazteko dituen burutapenen (ideien, mitoen, irudien…) sistema, beharrezkoa, zeren gizakiak beti errealitate ororen burutapena baitu. Baina faltsukeria de ideologia ere existitzen da, eta honetaz dihardu Marxek: giza gogoaren produktu dira, edo deformaturiko kontzientzia mota bat, marxismoak deituriko “gainegitura” ren parte izanik. Zentzu txar horretan, baldintza sozialek deformaturiko giza pentsamendua adierazten du.
Iraultza soziala:
...
Gerra honetan hildako asko egon ziren, soldadu asko eta baita ere zibilak. Frantziak galdu zituen soldadu eta zibil gehien. Gerrak eragin zituen galera materialak ere handiak izan ziren, zenbait meategi eta nekazaritzako lur eta etxalde batzuk galdu zituzten. Estatu nazional berriak sortu ziren: galtzaile izandako inperioak zatituta geratu ziren, Austro-Hungariar inperioa eta Otomandar inperioa adibidez. Gerraren ondorioz, aldaketak egon ziren nazioarteko harremanetan: Europak gerra aurretik...
Testu hau juridikoa da, izan ere, Lehen mundu gerrari tratatu honekin eman zitzaion bukaera eta hemen ezarri zutena bete egin behar izan zuten gero. Hemen Versaillesko Itunaren artikulu aipagarrienak agertzen dira. Testuaren egileak: alde batetik, Lehen Mundu Gerrako irabazleak izan ziren Entente bandokoak (Amerikako Estatu Batuak, Inperio Britainiarra, Frantzia, Italia eta Japonia). Eta beste aldetik, galtzaile izan zen Alemania.
Testu honen helburu nagusia, hainbeste luzatu zen Lehen Mundu Gerrari
...1929ko cracka eta depresio handia
1920ko hamarkadako ekonomia – hazkundea bat-batean gelditu zen 1929an. Urte horretako urrian, New Yorkeko burtsak porrota izan zuen, eta horren ondorioz, Estatu Batuetako inbertsioek eta ekonomia- jarduerak behea jo zuten. Herrialde horrek zuen nagusitasun ekonomikoa zela-eta, krisia berehala munduko krisi ekonomiko bihurtu zen, eta 19930konhamarkadako zenbait iraun zuen.
Burtsaren crackaren zergatiak
New Yorkeko burtsaren gainbeherak, 1929ko crack ospetsuak,...
En el caso del protagonista de este relato, se puede ver cómo la personalidad de este individuo tiende a reducirse al objeto de sus obsesiones. La negación de su propia locura, al hacerse tan persistente, es otro de los motivos que le obsesionan. El más destacado, el ojo del anciano, le horroriza. El porqué de ese horror no lo explica, pero probablemente pueda entenderse como símbolo de castración, viendo el narrador en el anciano al que le falta un ojo una imagen de si mismo que no puede...
PERIFERIA ETA ORAINTSUKO HIRIA-ALDAKETAK. Guerra Zibilaren osteko urteetan, depresio ekonomikoa eta eraikitze-jarduera eskasa izan ziren nagusi, neurri handian, material gutxi zegoelako. Aitzitik, 1950eko humarkadaren erdialdetik eta, batez ere, 1960ko hamarkadatik aurrera, Espainiako hiri nagusiek hazkunde handia izan zuten
Periferiako egoitza-auzoak. A) Ez-etxeen edo txabolen auzo marjinalak legez kanpoko lurzoruan sortzen dira, landa-lurrean edo lur berdean, eta ez dute hirigintza-antolaketarik
...